พระคงพิมพ์นิยมของเมืองลำพูน

ท่านผู้ชมทุกท่าน พระคงที่นำเสนอให้ท่านได้ชมกันในวันนี้ เป็นพระกรุที่มีอายุเก่าแก่ที่สุด ที่ยังคงความงดงามและสมบูรณ์แบบอย่างเดิมๆเป็นอย่างดี เป็นพระเก่าเก็บที่แตกกรุออกมาจากวิหารวัดพระคงฤาษี ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2518 ซึ่งเป็นการแตกกรุครั้งใหญ่ในเมืองลำพูน ครั้งนั้นผู้เขียนได้เก็บสะสมพระคงไว้พอประมาณ ครั้งนี้เป็นโอกาสดีจึงได้นำเอามาเผยแพร่ให้ท่านได้ศึกษาและชื่นชมกันทางสื่อนี้ซึ่งในโลกปัจจุบันถือเป็นเรื่องง่ายและสะดวกที่สุดแล้ว พระคงที่ออกมาในตอนแรก ไม่ค่อยมีพระคงชนิดที่มีหน้าตาปรากฎให้เห็นมากนัก จึงทำให้มีผู้ที่เข้าใจผิดว่าพระคงลำพูนนั้นไม่มีหน้าตา อย่างที่เข้าใจกันผิด ๆ แต่พระคงสวยๆ งามๆที่มีความงดงาม มีหน้าคาหลากหลายพิมพ์ ในเวลานั้นก็มีออกมาแต่ว่า มีมือดีหลายคนได้คัดและเก็บงำซ่อนไว้ แล้วเมื่อเวลาผ่านไป ในที่สุดพระคงชุดที่มีหน้าตาติดพิมพ์ชัดเจนและมีความงดงามสมบูรณ์แบบ ก็ค่อยๆปรากฎออกมา แต่ก็ไม่มากนัก และถูกเก็บเข้ารังใหญ่ไป จึงทำให้ผู้ที่ชื่นชอบนิยมเก็บสะสมส่วนใหญ่เข้าใจกันผิดไป

โอกาสต่อไปผู้เขียนจะนำเอาพระคงที่สวยๆและมีหน้าตาหูปากจมูกพร้อมหลากหลายสีหลากหลายพิมพ์มาให้ท่านผู้ที่สนใจได้ชมกัน และหากสนใจใคร่อยากจะเป็นเจ้าของก็โทรติดต่อสอบถามได้ที่เบอร์ 053 530148 หรือ โทร 086 9184300 เรามีพระกรุของเมืองลำพูนอันเก่าแก่เที่รับประกันได้ พิมพ์ต่างๆมากมาย ที่จะนำมาเสนอให้ท่านพิจารณาดู ขอให้ท่านที่สนใจได้ติดตามต่อไป ผู้เขียนได้ทำแผนผังชี้จุดต่างๆของพระคงลำพูน ให้ท่านได้ดูเพื่อประกอบการพิจารณากับพระคงที่นำมาเสนอ ท่านจะได้เข้าใจและตัดสินใจได้ง่ายขึ้นต่อจากนี้เป็นวิธีดูพระคงลำพูนว่าแท้ นั้นเป็นไฉน ซึ่งดูได้จากตำหนิพิมพ์ และจุดสังเกตุดังต่อไปนี้

พระคงกรุวัดพระคงฤาษีลำพูนนั้น มีรูปทรงสัณฐานเหมือนปลายนิ้วมือ ประทับนั่งปางมารวิชัยบนฐานสองชั้น ใบโพธิ์ประดับมีทั้งหมด 20 ใบ แบ่งออกเป็นด้านซ้าย 10 ใบ ทางด้านขวา 10 ใบ กิ่งและ ก้านโพธิ์ของพระคงแท้ๆจะเป็นเส้นคมเรียวเล็ก มีความเป็นธรรมชาติ ดูพลิ้วไหวราวกับต้องลม ด้วยฝีมือเชิงช่างอย่างมีศิลปะ ไม่แข็งทื่อเหมือนกับของปลอม เศียรของพระคงมีลักษณะเหมือนบาตรคว่ำ ด้านบนจะบานใหญ่และสอบเล็กลงมาด้านล่างตรงส่วนที่เป็นที่เป็นคาง หูสองข้างเป็นใบหนายาวเกือบจรดบ่าที่กว้างล่ำสัน หูทางด้านขวาขององค์พระจะดูหนาและติดชัดกว่าทางซ้าย พระคงห่มจีวรในลักษณะห่มคลุม มองเห็นเส้นจีวรโค้งรอบคอ บนหน้าอกที่ใหญ่และอวบอิ่ม เส้นจีวรนั้นมี 2เส้น เส้นบนจะเต็มรอบ เส้นล่างที่คู่ขนานจะมีครึ่งหนึ่งของเส้นบนเป็นจุดสังเกตุสำคัญจุดหนึ่ง พระคงแท้จะมีลักษณะที่ผึ่งผาย สง่าอย่างมาดมั่นและบึกบึน มองดูอาดตามาก ประทับนั่งด้วยทีท่าองอาจมาดเข้ม ข้อสำคัญอันดับแรก ก็คือเนื้อขององค์พระ จะต้องมีเนื้อที่มีความเก่าแก่ของอายุที่จะต้องดูให้ดี ซึ่งเนื้อของพระคงแท้นั้นจะมีความแตกต่างกับของที่ทำขึ้นใหม่อย่างเทียบกันไม่ได้

ภาพ ก.

จากภาพ ก. จุดสังเกตุและตำหนิต่างๆได้แสดงไว้อย่างชัดเจนให้ท่านจดจำเพื่อนำไปเป็นข้อมูลในการตัดสินว่า องค์พระที่ท่านมีหรืออยากจะได้นั้นตรงกับที่ได้ชี้แจงเอาไว้หรือไม่ ครั้งนี้จะไม่ขอพูดอะไรมากเรามาชมภาพของ พระคงอันเป็นพระกรุที่ทรงคุณค่าของเมืองโบราณที่มีอายุยืนยาวมานานกว่าพันปีกันดีกว่า

ภาพที่ 1

ภาพที่ 1 เป็นพระคงสีพิกุลที่เรียกกันว่าเขียวคราบเหลืองเนื้อแกร่ง เป็นพระคงที่มีหน้าตาปรากฎ สภาพสมบูรณ์ร้อยเปอร์เซนต์ ไม่แตกหัก บิ่น หรือชำรุดในส่วนใดๆ กิ่ง ก้าน ใบโพธิ์งามพร้อม กิ่งก้านเป็นเส้นเรียวเล็กไม่หนามาก ก้านใบจะเล็กจนเห็นได้ชัดเมื่อเปรียบเทียบกับกิ่งโพธิ์ ปลายใบโพธิ์เรียวแหลมดูพลิ้วไปมาราวกับต้องลม เศียรขององค์พระเป็นเศียรลักษณะเหมือนกับบาตรคว่ำ ส่วนบนจะดูใหญ่และกว้างบานออก ส่วนล่างดูโค้งมนเล็กลงมาเป็นรูปของคาง ซุ้มรัศมีเป็นเส้นโค้งแบบรูปกลีบบัว ตรงส่วนปลายจะแหลมนิดๆ จะเห็นกิ่งโพธิ์-กิ่งบนสุดที่เป็นกิ่งแบ่งกลุ่มโพธิ์ที่ตั้งติดตรงกับปลายแหลมของซุ้มรัศมี ซึ่งจุดนี้ถือเป็นตำหนิพิมพ์จุดหนึ่งของการดูพระคง องค์พระคงดูล่ำสันบึกบึน มีอกที่หนา แขนเป็นมัดกล้าม ประทับนั่งในท่าปางมารวิชัยอย่างสง่างาม พระคงองค์นี้มีความงามและสมบูรณ์แบบในทุกสัดส่วน ทั้งด้านหน้าและด้านหลัง ด้านหลังนั้นเป็นแบบหลังคลึงคือดูเรียบร้อยกลมกลึงดี มีคราบกรุติดให้เห็นบางๆ องค์จริงเนื้องามมากขุดได้ที่วัดพระคงฤาษี อำเภอเมืองลำพูน มีขนาดกว้าง 1 3/4 ซ.ม. หนา 1 1/2 ซ.ม. สูง 3 ซ.ม

ภาพที่ 2

ภาพที่ 2 เป็นพระคงอีกองค์หนึ่งที่น่าสนใจ เป็นพระคงเนื้อแกร่งสีชมพูแดง คราบกรุติดกับองค์พระบางๆเป็นพระเก่าเก็บที่ไม่ช้ำหรือผ่านการจับต้องมาก จึงคงสภาพความสมบูรณ์อย่างเดิมๆปรากฎให้เห็นช่นนี้ องค์พระดูล่ำสัน บึกบึน ตามลักษณะของพระคงลำพูน ลำแขนซ้ายของพระคงองค์นี้ ค่อนข้างจะดูหนาใหญ่ด้วยมัดกล้าม ประทับนั่งอย่างองอาจมั่นคง กิ่ง ก้าน ใบโพธิ์ติดชัดเจนในทุกตำแหน่ง ด้านหลังเป็นแบบหลังคลึงคืองามเรียบร้อย มีเนื้อพระที่แน่นทำให้จับต้องดูรู้สึกถึงน้ำหนักที่พอเหมาะยิ่ง เป็นพระคงที่พิจารณาดูได้ไม่ยากว่าเป็นพระคงแท้แน่นอน พระคงองค์นี้ขุดได้ที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมืองลำพูน มีขนาดกว้าง 2 ซ.ม หนา 1 1/4 ซ.ม.สูง 3 ซ.ม.

ภาพที่ 3

ภาพที่ 3 พระคงสีพิกุลที่สีค่อนไปทางสีเหลืองทอง เป็นพระคงเนื้อแกร่งเช่นเดียวกัน เพราะการถูกเผาด้วยไฟแรงสูง แต่มีความพอดีจึงทำให้มีความเรียบร้อยในทุกสัดส่วน ตำหนิพิมพ์ทรงต่างๆเห็นชัดเจนและถูกต้องทุกประการ โดยเฉพาะพระคงองค์นี้ มีหน้า ตาปาก หูจมูกติดอย่างชัดเจน เป็นพระคงองค์หนึ่งที่น่าสนใจมากทั้งเนื้อหาพิมพ์ทรง ตลอดจนจุดลับจุดสังเกตุต่างๆ มีคราบกรุติดองค์พระอย่างบางๆ ตามแบบของพระคงที่มีเนื้อแกร่งที่เอาคราบกรุขี้กรุออกได้ง่ายเพราะความแน่นตึงของผิวพระ ขี้กรุจึงเกาะติดไม่แน่น ด้านหลังขององค์พระเป็นแบบหลังปาด คือมีข้างทั้งสองปาดเรียบ ขุดได้ที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมืองลำพูน มีขนาดกว้าง 2 ซ.ม. สูง 3 ซ.ม. หนา 1 1/4 ซ.ม.

ภาพที่ 4

ภาพที่ 4 พระคงสีแดงอมชมพูที่เผาแกร่ง พระคงสีนี้ออกจะหาพบยาก พบน้อยกว่าพระคงสีอื่นๆ เป็นสีที่นิยมกันสีหนึ่งเพราะมีความซึ้งของเนื้อ เมื่อถูกสำผัสจะมองดูนวลเนียนดึงดูดตาเป็นที่ยิ่ง ว่าไปอีกแบบหนึ่งคืองามอย่างเรียบร้อย ยิ่งพระคงองค์นี้มีคราบกรุติดบางๆทำให้ดูเนื้อขององค์พระดูหนึกนุ่ม มีเนื้อพระที่นวลเนียน องค์พระมีขนาดพอดี ประทับนั่งอย่างสง่า เม็ดบัวแก้วด้านล่างของฐานมองเห็นชัดเจน แม้กระทั่งตรงด้านข้างที่เป็นฐานเชื่อมต่อก็มีเม็ดบัวปรากฎอยู่ เป็นตำหนิพิมพ์อีกจุดหนึ่ง สำหรับไว้สังเกตุว่าเป็นของแท้หรือไม่ ด้านหลังของพระคงองค์นี้งามเรียบร้อย มีขนาดกว้าง 2ซ.ม หนา 1 1/4 ซ.ม. สูง 3ซ.ม. ขุดได้ที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมืองลำพูน

ภาพที่ 5

ภาพที่ 5 พระคงสีพิกุล พระคงองค์นี้มีคราบกรุเดิมๆติดอยู่แน่น มองเห็นขี้กรุชัดเจน พระคงองค์นี้มีหน้าตาหูปากจมูกติดชัดเจนดี ลักษณะของเนื้อเป็นแบบเนื้อแกร่งที่ถูกเผาด้วยไฟอุณหภูมิสูง ด้วยความแกร่งของเนื้อทีให้พระคงองค์นี้มีการหดตัว ขนาดจะย่อมกว่าพระคงองค์อื่นๆเล็กน้อย น้ำหนักขององค์พระกพอเหมาะพอดีเนื้อแข็งและแกร่งไม่สึกง่าย ด้านหลังค่อนข้างหนาเป็นแบบหลังปาดขุดได้ที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมืองลำพูน มีขนาดกว้าง 1 1/3 ซ.ม หนา1ซ.ม สูง 3 ซ.ม.

ภาพที่ 6

ภาพที่ 6 พระคงองค์นี้เป็นพระคงที่มีสีเป็นสีเทาดำ เป็นพระคงองค์หนึ่งที่งามเรียบร้อย ซึ่งเป็นส่วนที่ทำให้องค์พระดูเด่นมีมิติ คราบกรุติดอย่างบางเบาเห็นกิ่ง ก้าน ใบโพธิ์และส่วนของรายละเอียดต่างๆได้จะแจ้ง องค์พระล่ำสัน บึกบึน ลำแขนซ้ายองค์พระหักศอกเห็นปื้นด้านในของมัดกล้ามชัดเจน แขนซ้ายวางพาดบนหน้าตัก ปลายฝ่ามือจะยื่นติดกับลำแขนขวาซึ่งเป็นจุดสังเกตุจุดหนึ่ง ตรงปลายมือนี้มีลักษณะเหมือนกับตัวหนอน นิ้วหัวแม่มือของมือซ้ายกระดกขึ้นใกล้กับสะดือที่เป็นเม็ดเล็กๆจุ่นนูน พระคงองค์นี้มีหลังนูนเรียบที่เรียกว่าหลังคลึง ก้นฐานจะพับไปด้านหน้า ขุดได้ที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมืองลำพูน กว้าง1 3/4ซ.ม หนา1 1/4ซ.มสูง 3ซ.ม.

ภาพที่ 7

ภาพที่ 7 เป็นพระคงสีเทาดำอีกองค์หนึ่ง ที่ดูแล้วเกิดพลัง และความเชื่อมั่น เป็นพระคงสีเข้มขลังที่หายากสุด องค์พระล่ำบึ้กามีคราบกรุเดิมๆติดอยู่ตามพื้นผนังโพธิ์ เส้นสายรายละเอียดต่างๆมีอยู่พร้อม เส้นเรียวเล็กตามแบบฉบับของพระกรุแท้ที่ดูง่าย องค์พระสมบูรณ์และงดงามองค์หนึ่ง พระคงองคนี้มีเนื้อที่แข็งแกร่งเพราะถูกเผาด้วยไฟแรง จึงดูมีขนาดเย่อมกว่าพระคงองค์อื่นๆ แต่ก็เล็กกระทัดรัด น่าเก็บสะสมยิ่ง สำหรับนักนิยมสะสมพระกรุ ด้านหลังเป็นแบบหลังคลึง ดูเรียบร้อยง่ายแก่การเข้าตลับงามๆที่จะเพิ่มคุณค่าขององค์พระคงองค์นี้สูงเด่นยิ่งขึ้น ขุดได้ที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมืองลำพูน กว้าง 1 1/3ซ.ม หนา 1ซ.ม สูง 2 3/4ซ.ม

ภาพที่ 8

ภาพที่ 8 พระคงสีพิกุลอมเขียวหินครกเนื้อแกร่ง พระคงองค์นี้มีเนื้อละเอียด ดูหนึกนุ่มนวลตา หากเข้าแว่นส่องดูเนื้อแท้ ยิ่งเกิดความประทับใจ องค์ประกอบต่างๆของพระคงนี้ ไม่ว่าจะเป็นเส้นสายรายละเอียดในส่วนใดมีครบถ้วนทุกอย่าง เนื้อดินมีความเก่าในตัว คราบกรุเป็นคราบเดิมๆที่ล้างออกยากคราบกรุติดบางๆ องค์พระมีความสง่างามแบบผึ่งผาย เป็นพระที่สมบูรณ์ ไม่หักบิ่นหรือแตกร้าวในส่วนใดๆ เนื่องจากเป็นพระเก่าเก็บรักษาไว้ในที่ดีเป็นเวลาแสนนาน ปัจจุบันจะหาดูพระคงที่งามสมบูรณ์เช่นนี้ไม่มีอีกแล้ว พระคงองค์นี้ขุดได้ที่วัดพระคงฤาษี อำเภอเมืองลำพูน มีขนาดกว้าง 2 ซ.ม หนา 1 ? ซ.ม สูง 3ซ.ม หากท่านสนใจในพระคงที่นำเสนอ องค์ใดองค์หนึ่งก็ติดต่อสอบถามได้ ผู้เขียนยินดีที่จะให้คำตอบและคำแนะนำ

ภาพที่ 9

ภาพที่ 9 พระคงองค์นี้เป็นพระคงสีพิกุลค่อนไปทางสีเนื้ออ่อน มีเนื้อดินที่แข็งแกร่ง ผิวพระดูตึงแน่นหนาดีมาก คราบกรุเดิมๆติดแน่น คราบกรุที่ติดอยู่กับองค์พระถือกันว่าป็นเสน่ห์อย่างหนึ่ง ที่ฟ้องถึงอายุและความเก่าของพระกรุ จะมีความต่างกับคราบกรุเทียมที่นำมาปนเปื้อน เพื่อจะให้องค์พระดูเก่า แบบปลอมๆ คราบกรุแท้กับคราบกรุเทียมจะมีความแตกต่างกันอย่างลิบลับไม่เหมือนกัน ว่าแต่เราจะต้องดูอย่างเน้นๆ ใช้ความสังเกตุและหาความชำนาญให้ดี ด้านหลังเป็นแบบหลังคลึง ขุดได้ที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมืองลำพูน ขนาดกว้าง 2 ซ.ม หนา 1 1/4ซ.ม สูง 3 ซ.ม.

ภาพที่ 10

ภาพที่ 10 พระคงสีพิกุลค่อนไปทางสีเนื้อ อันเป็นธรรมชาติที่งามเรียบร้อยทั้งท่วงท่าขององค์พระที่ประทับนั่งดูเด่นเป็นสง่า โดยมีพื้นผนังโพธิ์ด้านหลังเป็นตัวรองรับ ทำให้องค์พระเพิ่มความโดดเด่น ประกอบกับผนังโพธิ์ที่มีก้านโพธิ์ กิ่งโพธิ์และใบโพธิ์ที่เต็มรูปแบบงดงามยิ่งทำให้องค์พระมีคุณค่ามากยิ่งขึ้น คราบกรุก็มีส่วนสำคัญที่เป็นตัวช่วยเน้นให้องค์พระดูงามอย่างประหลาด เป็นเหมือนมนต์เสน่ห์อย่างหนึ่งของพระกรุโบราณที่มีอายุเก่าแก่นับพันปี ด้านหลังเป็นแบบหลังคลึงที่เรียบร้อยเหมาะสมกับองค์พระทางด้านหน้า ถือว่าทำอย่างบรรจงในการกดพิมพ์ พระคงองค์นี้ขุดได้ที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมืองลำพูน ขนาดกว้าง 2 ซ.ม สูง 3 ซ.ม หนา 1 1/4ซ.ม

ภาพ ข.

ต่อจากนี้จะเป็นภาพของพระคงอีกพิมพ์หนึ่งที่มีขนาดและองค์พระที่หนาล่ำสันดูบึกบึน เป็นพระคงพิมพ์ใหญ่ที่หาดูชมได้ยาก เนื้อขององค์พระมีความเนียนหนึกนุ่ม จากภาพ ข. จุดสังเกตุต่างๆนั้นมีอยู่พร้อมฟ้องความเป็นพระคงแท้ ๆ ซึ่งผู้เขียนได้ทำแผนผังชี้จุดต่างๆและอธิบายให้ท่านได้เข้าใจ และพิจารณากัน

ภาพที่ 11

ภาพที่ 11 พระคงพิมพ์นี้ เป็นพระคงที่เรียกกันว่า พระคงพิมพ์ใหญ่ เป็นพระคงที่ล่ำสัน อวบอ้วน บึกบึน ด้านหลัง มีเนื้อที่นูนหนามีน้ำหนัก เนื้อของพระคงพิมพ์ใหญ่จะมีปนกันหลายเนื้อ มีทั้งชนิดเนื้อหยาบที่มีเม็ดแร่กปรากฎ และชนิดที่มีเนื้อปานกลางไม่หยาบหรือละเอียดเกิน พระคงพิมพ์ใหญ่นี้ขุดพบได้ในบริเวณที่เป็นลานวัดพระคงที่เคยเป็นที่ลุ่มมีน้ำท่วมขังในเวลาเก่าก่อน เนื้อของพระคงพิมพ์ใหญ่นี้จึงไม่แกร่งเท่าที่ควร แต่กมีความหนึกนุ่มของผิวเนื้อเข้ามาแทนที่ ส่วนใหญ่พระคงพิมพ์ใหญ่นี้จึงมีเนื้อหาที่ดึงดูดสายตา เรียกว่ามีเสน่ห์ดูลุ่มลึกหนึกนุ่มเนียนตามาก องค์พระดูสง่าอกตั้งหลังตรงไม่บิดเบี้ยวในส่วนใด ดูท่าขึงขังเด็ดขาดสมกับมาตรอันมั่นคงสมชื่อของพระคงโดยแท้ ด้านหลังขององค์พระกลึงเกลา เป็นแบบหลังปาด มีความพอดีและลงตัวอย่างพร้อมมูล ขุดได้ที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมืองลำพูน ขนาดกว้าง 1 ? ซ.ม หนา 1 1/4ซ.ม สูง 3ซ.ม

ภาพที่ 12

ภาพที่ 12 พระคงสีเนื้อนวลเนียนค่อนไปทางสีเขาวนวลผ่อง งามเรียบร้อยไปทั้งองค์ ตรงผนังโพธิ์ ดูเด่นชัดเจนเป็นสง่า ทำให้องค์พระดูเด่นยกตัวขึ้นมา พระคงองค์นี้งามเรียบร้อยล่ำสัน บึกบึนมีความสมบูรณ์แบบในนตัวทุกอย่างหาที่ติไม่ได้ เศียรเป็นแบบบาตรคว่ำเป็นพระเนื้อแกร่ง ความสมบูรณ์จึงมีอย่างเต็มที่ จุดสังเกตุต่างๆมีให้เห็นทุกจุด ด้านหลังเป้นลักษณะหลังคลึง ขนาดกว้าง 1 3/4ซ.ม หนา1 ซ.ม สูง 3ซ.ม

ภาพที่ 13


ภาพที่ 13 พระคงสีแดงอมชมพูอีกองค์หนึ่งที่งดงามสมบูรณ์ในทุกสัดส่วน พระคงองค์นี้มีราดำและคราบกรุติดอยู่มองเห็นชัดเจนโดยเฉพาะด้านหลัง มีขนาดที่พอเหมาะ สำหรับใส่ตลับขึ้นคออย่างสง่าสมคุณค่าของพระกรุ คราบกรุติดองค์พระทางด้านหน้าพอประมาณ พระคงองค์นี้ดูจะมีเนื้อตรงส่วนฐานที่ค่อนข้างจะหนา และด้านหลังส่วนบนบางลงมานิดหน่อย ทำให้องค์พระด้านส่วนหน้าชูชัดเด่นขึ้น ความสมบูรณ์ในทุกจุดมีอยู่ในองค์พระทุกส่วน ไม่ผิดเพี้ยนด้านหลังเรียบร้อยเป็นแบบหลังปาดข้าง ขุดได้ที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมืองลำพูน มีขนาดกว้าง 1 1/3ซ.ม หนา 1 1/4ซ.ม สูง 3ซ.ม.

ภาพที่ 14

ภาพที่ 14 เป็นพระคงสีพิกุลค่อนไปทางสีเนื้อ เป็นพระคงที่งามทั้งเนื้อหา และสีสันที่ดูเข้มขลังสมกับชื่อของพระคงเมืองลำพูน สำหรับเนื้อของพระคงสีนี้จะเป็นที่นิยมของนักสะสมรุ่นเก่ากัน โดยสมัยก่อนที่ไม่มีตลับใส่พระ เขาจะเลี่ยมเงินแล้วจับขอบเพื่อห้อยติดตัวไปในที่ต่างๆ องค์พระจะถูกต้องสำผัสกับเนื้อตัวและเหงื่อไคลของผู้นั้น นานไปผิวขององค์พระสึก กลายเป็นความมันเงาหนึกนุ่มเนียนขึ้นมา ดูเป็นเสน่ห์ที่เก๋ย์ไปอีกรูปแบบหนึ่งสำหรับนักเล่นปัจจุบัน ที่เข้าใจไปว่าพระคงงามจะต้องมีเนื้อมันๆแบบนี้ ซึ่งเป็นความเข้าใจที่ไม่ถูกต้อง เขาจะเรียกพระกรุที่มีลักษณะนั้นว่าเป็นพระกรุเก่า ซึ่งความเป็นจริงนั้นก็คือเก่าเพราะช้ำ ด้วยถูกใช้ ถ้าหากเรามีพระที่สวยสมบูรณ์ ผิวไม่สึกหรือเสียหาย องค์พระมีหน้าตาและลวดลายต่างๆชัดเจนงามพร้อม เราควรจะรักษาให้อยู่ในสภาพเดิมๆเป็นที่สุด เพราะความงามสมบูรณ์เช่นนั้นจะไม่กลับคืนมาให้เราได้เห็นอีกเมื่อเราไม่เก็บรักษาไว้เป็นอย่างดี พระกรุที่มีความคมชัดงดงาม มีรายละเอียดต่างๆให้เราได้เห็นนั้นเป็นองค์ประกอบของศิลปะที่ช่างในสมัยโบราณท่านได้รังสรรขึ้นไว้อันเป็นภูมิปัญญาที่หาไม่ได้อีกแล้ว มีขนาดกว้าง 2 ซ.ม.สูง 3 1/4 ซ.ม. หนา 1 1/2 ซ.ม.

ภาพที่ 15

ภาพที่ 15 พระคงพิมพ์ใหญ่สีผ่าน องค์พระเป็นสีดำที่ดูเข้มข้น ขลึมขลัง สมกับเป็นยอดขุนพลนักรบที่องอาจกล้าหาญ โดดเด่นในสนามรบ สมชื่อพระคงยอดขุนพลหริภุญชัยอันเก่าแก่มาแต่สมัยโบราณ สังกตุดูสีผ่านเกิดจากผิวไฟที่ลามเลียผิวพระจนติดแน่น ทำให้องค์พระดูเด่นและงามไปอีกแบบหนึ่ง พระคงองค์นี้มีฟอร์มพระที่สวยสง่า เนื่องจากเป็นพระคงพิมพ์ใหญ่จึงยิ่งเพิ่มคุณค่าทางใจให้เกิดความเชื่อมั่นในพุทธคุณ พระคงองค์นี้จึงดู มีเสน่ห์ ด้านหลังมีเนื้อหนาเต็มที่ หลังเรียบร้อยดูไม่ขัดตา มีคราบกรุติดบางๆ ขุดได้ที่วัดพระคง ฤาษีอำเภอเมืองลำพูน ขนาดกว้าง 2 ซ.ม. หนา 1 1/2 ซ.ม. สูง 3 1/4 ซ.ม.

ภาพที่ 16

ภาพที่ 16 เป็นพระคงพิมพ์ใหญ่ สีดอกจำปี อมเหลือง ที่ล่ำบึ้ก งามเรียบร้อยเนื้อหาดูนวลเนียนดึงดูดสายตาให้จ้องมองตลอดเวลาเพราะความประทับใจ ความคมชัดของกิ่ง ก้าน ใบโพธิ์ประดับ และจุดสังเกตุต่างๆมีอยู่อย่างพร้อมมูล เป็นพระคงที่มีผิวงามสะอาดตา องค์พระประทับนั่งอย่างองอาจ คราบกรุมีติดอย่างบางเบาเพิ่มความนวลตาของเนื้อพระให้ดูดี พระคงสีนี้ที่มีความสมบูรณ์แบบเช่นนี้หายากสุดๆ มีขนาดกว้าง 1 3/4 ซ.ม หนา 1 1/2 ซ.ม. สูง 3 ซ.ม. ด้านหลังป็นแบบหลัง คลึง ขุดได้ที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมือง ลำพูน

ภาพที่ 17

ภาพที่ 17 เป็นพระคงพิมพ์ใหญ่สีเหลืองทอง พระคงองค์นี้มีคราบกรุติดอยู่ตามซอกต่างๆทำให้เน้นความคมชัดของลวดลายของ กิ่ง ก้าน ใบโพธิ์ให้ดูเด่นมากขึ้น จุดสังเกตุต่างๆมองเห็นได้ถนัดถัดถี่ หากพิจารณาดูให้ดีพระคงองค์นี้ถือเป็นแม่แบบได้องค์หนึ่ง ด้านหลังเป็นแบบหลังปาด มองเห็นเม็ดแร่โผล่ออกมาทางริมด้านข้างขวาชัดเจน มีขนาดกว้าง 1 3/4 ซ.ม. หนา 1 1/4 ซ.ม. สูง 3 ซ.ม. ขุดได้ที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมือง ลำพูน

ภาพที่ 18

ภาพที่ 18 พระคงพิมพ์ใหญ่สีขาวผ่อง ที่งามและสมบูรณ์สุดๆ พระคงสีขาวนี้หายาก ไม่ค่อยจะมีให้พบเห็นเลย เป็นพระคงที่งามสะอาดตา สภาพเดิมๆ จุดสังเกตุและองค์ประกอบต่างๆมีอยู่พร้อมสรรพในทุกจุด ให้ท่านลองพิจารณาไล่เลียงดูก็จะเห็นเป็นจริงอย่างที่ผู้เขียนว่าไว้ไม่ผิด พระคงองค์นี้ขุดได้ที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมืองลำพูนด้านหลังเป็นแบบหลังคลึงที่ดูเรียบราวกับตั้งใจของผู้สรรสร้าง มีขนาดกว้าง 2ซ.ม หนา 1 1/4ซ.ม สูง 3 ซ.ม.

ภาพที่ 19

ภาพที่ 19 พระคงสีชมพูออกแดง เป็นพระคงที่มีสีสันงามเรียบๆดูสบายตา ฟอร์มพระดูดีมาก ความเป็นจริงพระคงพิมพ์ใหญ่ทุกองค์ที่นำเสนอให้ท่านได้ชมนี้ เป็นพระคงที่เรียกว่าสมบูรณ์แบบเป็นที่สุด เพราะแต่ละองค์มีความเด่นเป็นเฉพาะตัว หากได้เห็นองค์จริงกันแล้วยิ่งจะเป็นเรื่องที่น่าตื่นตาตื่นใจมากกว่านี้อีกหลายเท่า ท่านที่สนใจจะขยายภาพดูได้อย่างเต็มที่และค่อยๆพิจารณาดูให้ดี ประกอบคำอธิบายตามแผนผังที่แสดงไว้ ก็จะเข้าใจในความเป็นพระกรุแท้ๆว่ามีเนื้อหา และจุดสังเกตุต่างๆเป็นอย่างไร ค่อยๆไล่เรียงไปในตำแหน่งต่างๆ ความรู้ความเข้าใจก็จะค่อยๆซึมซาบและมีความมันในอารมณ์เกิดขึ้นกลายเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งของพระกรุโบราณ ที่ลืมไม่ลงเลยทีเดียว พระคงองค์นี้ขุดได้ที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมืองลำพูน ด้านหลังเป็นแบบหลังคลึงที่มีความนูนหนาของเนื้อพระ ขนาดกว้าง 2 ซ.ม. หนา 1 1/2 ซ.ม. สูง 3 ซ.ม.

ภาพที่ 20

ภาพที่ 20 พระคงสีจำปีออกเหลือง มีคราบกรุติดอยู่ทางผนังโพธิ์ด้านซ้ายขององค์พระ ซึ่งทำให้พื้นผนังโพธิ์ดูชัดเจนเด่นขึ้นเป็นความงามเฉพาะตัวขององค์พระในแต่ละองค์ที่ถือเป็นสัญญลักษ์ประจำตัว ความสมบูรณ์ เต็มร้อย ด้านหลังอูมหนา ปรากฎเม็ดแร่ให้เห็นทางด้านข้างขวาของด้านหลังแสดงให้เห็นถึงความเก่าของอายุพระได้อย่างจะแจ้ง พระคงองค์นี้ขุดได้ที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมืองลำพูน กว้าง 1 3/4 ซ.ม หนา 1 1/4ซ.มสูง 3ซ.ม. ยังมีพระคงพิมพ์ต่างๆอีกมากมายหลายแบบหลายพิมพ์และหลายขนาดที่ท่านไม่เคยได้เห็น ผู้เขียนจะได้นำมาเสนอให้ท่านที่สนใจได้ศึกษาหาความรู้เพื่อที่จะเป็นประโยชน์ในวันข้างหน้าต่อไป


ต่อไปนี้ จะนำเสนอพระคงจิ๋วที่ขุดได้ที่วัดพระคงฤาษี เมื่อคราวที่ทางวัดทำการรื้อสร้างโรงครัวของวัดเมื่อหลายสิบปีมาแล้ว มีการพบพระคงพิมพ์นี้ขึ้นมา คราบกรุ ขี้กรุ ตลอดจนเนื้อหาของพระฟ้องอยู่ในตัวชนิดที่ว่าปฎิเสธไม่ได้ ตัดสินได้ว่าเป็นพระคงพิมพ์จิ๋วที่แท้แน่นอน ผู้เขียนได้มาจาก “สล่า” ผู้ที่ทำการสร้างโรงครัว และได้พิจารณาดูแล้วก็สรุปได้ว่าเป็นพระคงพิมพ์พิเศษที่หาดูได้ยาก ควรค่าแก่การนำมาบันทึกและเผยแพร่ให้ผู้ที่สนใจได้รู้ได้เห็นต่อไป

ภาพที่ 21

ภาพที่ 21 พระคงจิ๋วสีพิกุลออกขาว สังเกตุกลุ่มโพธิ์ กิ่ง ก้าน ใบ รูปลักษณ์ขององค์พระในทุกส่วนเป็นแบบเดียวกับพระคงพิมพ์ธรรมดาทุกประการ ตำแหน่งของใบโพธ์ จุดลับ จุดสังเกตุถูกต้องทุกอย่าง เพียงแต่ว่ามีขนาดเล็ก ที่ย่อส่วนลงไป งามจุ๋มจิ๋มไปอีกแบบหนึ่ง ความเก่าของเนื้อรวมทั้งคราบกรุ ขี้กรุนั้นน่าสนใจมาก มีความเก่าแก่อยู่ในตัวที่มองดูแล้วเกิดความขลัง สำหรับพุทธคุณนั้นดีทางข่ามคงเหมือนกับพระคงพิมพ์ธรรมดาทัวไป เพราะปรากฎให้เห็นเป็นประจักษ์กับผู้เป็นเจ้าของโดยแท้ ด้านหลังแบนเรียบ มีขนาดกว้าง 1 1/2ซ.ม หนา 3/4 ซ.ม. สูง 2 1/2ซ.ม

ภาพที่ 22

ภาพที่ 22 เป็นพระคงจิ๋วสีดำเทาเนื้อผ่านสีแดง หลังบางแบนราบมีคราบกรุที่เป็นสีขาวคราบกรุนี้เป็นคราบของปูนขาวที่เป็นองค์ประกอบในการก่อสร้างโบราณสถาน เมื่อสถานที่นั้นๆปลักหักพังลง ฟ้าฝนก็เป็นส่วนหนึ่งของตัวละลายให้คราบกรุนี้ไหลซึมเข้าไปเกาะติดกับพระกรุต่างๆ ซึ่งก้เป็นผลดีอย่างหนึ่งที่ช่วยห่อหุ้มทำให้พระกรุนั้นๆยังคงสภาพเดิมๆไว้ได้ เมื่อเราล้างเอาคราบกรุนี้ออกด้วยความระมัดระวัง เราก็เห็นความงามและคมชัดของพระกรุนั้นๆอย่างเต็มตา พระคงจิ๋วองค์นี้มีขนาดกว้าง 1 1/2ซ.ม สูง 2 1/2ซ.มหนา 1 1/2ซ.มขุดพบที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมืองลำพูน

ภาพที่ 23

ภาพที่23 พระคงจิ๋วสีแดง มีคราบกรุติดบางๆ คราบกรุที่ติดกับองค์พระนี้เป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งของพระกรุโบราณไม่ควรเอาออกจนหมด เพราะคราบกรุนั้นบ่งบอกถึงอายุของพระอยู่ในตัว เราควรรักษาสภาพเดมๆให้คงไว้สำหรับการชื่นชม พระคงองค์นี้สมบูรณ์เต็มร้อย มีขนาดกว้าง 11/2ซ.มหนา 3/4ซ.ม สูง21/2ซ.ม ขุดในวัดพระคงฤาษีอำเภอเมืองลำพูน

ภาพที่ 24


ภาพที่ 24 พระคงสีเทาดำที่งามเรียบร้อยอีกองค์หนึ่ง มีคราบกรุติดหนาพอควร ใบโพธิ์ของพระคงจิ๋วนี้มีขนาดเล็กกว่าใบโพธิ์ของพระคงพิมพ์ธรรมดา มีส่วนคล้ายและใกล้เคียงกับใบโพธิ์ของพระบางกู่เหล็ก หรือพระบางกรุเทศบาลที่เขาเรียกกันว่า ใบโพธิ์จุด ดูก็งดงามดีในอีกมิติหนึ่ง พระคงจิ๋วนี้มีน้อยและหายาก จึงเป็นของรักของหวงของผู้ที่เป็นเจ้าของ สำหรับพุทธคุณนั้นแน่นอนด้วยความเข้มขลังสมกับชื่อของพระอยู่คงของเมืองลำพูนที่เป็นที่ต้องการและปรารถนาของคนทั่วไป พระคงจิ๋วองค์นี้มีขนาดกว้าง1 3/4ซ.ม หนา 3/4ซ.ม สูง 2 1/2ซ.มขุดได้ที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมืองลำพูน

ภาพที่ 25


ภาพที่ 25 พระคงจิ๋วสีดำ ธรรมชาติที่ไม่ได้ถูกปรุงแต่งใดๆเป็นสีดำเทาที่มีคราบกรุติดอยู่บางๆ ด้านหลังงามเรียบร้อย ไม่หัก บิ่นตรงจุดใดเป็นพระคงจิ๋วที่สมบูรณ์แบบองค์หนึ่ง องค์พระประทับนั่งตั้งตรง ท่าทีดูขึงขังคงมั่นสมกับชื่อของพระอยู่คงอันลือลั่น พระคงจิ๋วนี้มีขนาดกระทัดรัดหากนำไปเข้าตลับทองเข้าชุดกับพระรอดวัดมหาวันลำพูนแล้วถือเป็นสุดยอดที่ยากจะหาผู้ใดมาเทียบทันได้ พระคงจิ๋วองค์นี้ขุดได้ที่วัดพระคงฤาษีอำเภอเมืองลำพูน มีขนาดกว้าง 1 1/2ซ.ม หนา3/4ซ.ม สูง 2 /2 ซ.ม เป็นอันว่าท่านได้เห็นพระคงลำพูนอย่างเต็มอิ่มทั้งพระคงพิมพ์นิยม พระคงพิมพ์ใหญ่ และพระคงพิมพ์พิเศษคือจิ๋วแต่แจ๋วอย่างเต็มที่ ท่านมีความคิดเห็นเป็นเช่นไร และหากสนใจก็ โทร.คุยกับผู้เขียนได้ ที่หมายเลขโทรศัพท์ 053 -530148 หรือหมายเลขโทรศัพท์เคลื่อนที่ 086 -9184300